De opmerkelijke rolverwisseling

_{Foto: Millie Perkins (1938), Amerikaans actrice. Kreeg grote bekendheid in haar rol als Anne Frank in de film Het dagboek van Anne Frank, 1960. Fotograaf onbekend.}

Mijn allereerste gedachteflits bij het zien van deze archieffoto: "Mijn God, ...zelfs Anne Frank wordt gespeeld door een beeldschone Amerikaanse filmster, het kon niet uitblijven”. Maar even later bladerde ik door een biografie over Anne Frank en daarin las ik dat Anne dol was op alles wat met Hollywood te maken had, met de glitter en glans van de filmwereld. Ze knipte tijdens haar gedwongen verblijf in Het Achterhuis foto's uit diverse tijdschriften waarin verslag gedaan werd van deze droomwereld. Sterker nog, Anne wilde niets liever dan later zelf filmster worden.   

In het Anne Frank Huis, waar buiten in de schaduw van de Amsterdamse Westertoren elke dag talloze toeristen een lange rij vormen, zijn in de voormalige slaapkamer van Anne op het verbleekte behang nog steeds de filmsterplaatjes te zien die zij verzamelde tijdens haar gedwongen onderduikjaren achter de geheime ‘boekenkast-deur’. Haar verborgen leven in Het Achterhuis, met die immer aanwezige dreiging van ontdekt te worden, duurde van juli 1942 tot aan haar arrestatie door de Duitse bezetters in augustus 1944.

Haar Hollywooddroom is niet uitgekomen. Anne overleed kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Dat zoveel jaren later de rollen letterlijk omgekeerd zouden worden, kan Anne nooit en te nimmer vermoed hebben. Anne is dan zelf geen filmster geworden, maar een Hollywoodfilmster werd Anne. Een zoveelste wonderlijke speling van het lot. 

Naschrift: verhalen hebben zelden een definitief einde. Er is altijd een vervolg.

Kort na het schrijven van de tekst hierboven begaf ik me met mijn fotocamera naar een klein plantsoen in Amsterdam-Zuid. Daar waar in een van de aangrenzende huizen Anne Frank haar vroege jeugd doorbracht alvorens zij met haar familie gedwongen was te verhuizen naar het Achterhuis aan de Prinsengracht. Midden op het plantsoen staat een bescheiden bronzen beeld van Anne op een sokkel. Anne als een jong meisje, realistisch uitgevoerd, met een boekentas onder haar arm.

Terwijl ik er een foto van maakte, werd ik plotseling omspoeld door een groepje jongens die zich – opgewonden en ieder voor zich – zo snel mogelijk verstopten in de dichte struiken rond het grasveld. Eén van de jongens leunde met zijn arm voor zijn ogen tegen het bronzen beeld van Anne en telde af. Na het “Ik kom…” rende hij al zoekend op en neer om zijn vrienden zo snel mogelijk af te tikken tegen de sokkel. Toen ze weer verzameld waren, zei ik wijzend naar het beeldje: “Anne zou graag meegespeeld hebben met jullie met verstoppertje.” Ze keken me verbaasd aan en renden naar een klimobject verder weg op het grasveld. De jongen die gezocht had, draaide zich halverwege om en riep: “Mijnheer dat kan niet, Anne Frank is dood.”

@ Rob Moorees