De Vlinderman

Señor Chingolo, directeur van insectencircus “Chingolo”, Spanje, 1932. Fotograaf Padilla.

^{Foto: Señor Chingolo, directeur van het Spaanse insectencircus “Chingolo”, blaast tegen een vlinder, hangend aan een touwtje. Spanje, 1932. Fotograaf Padilla. Collectie Spaarnestad Photo}

Zazel the Lady Canonbal!, Togare and his Tigers!, The Elephant Comedians!, Dolly Jacobs on the Roma Rings!, The Flying Vazquez!, Terry Lemus Triple Somersault!,The Great Wallendas on the High Wire!, Achilles Philion’s Globe Act!, The Chinese Risley Pole Acts!, The Bulgarian Boichanovi Acrobats!, Ada Catello and her Horse Marvel Jupiter!, Captain Jack Bonavita with his 27 Lions!, Tiny Tom Thinker The Midget!, Baby Thelma the Fat Lady!….,

Mijn circusplakboeken in mijn vroege jeugd puilden uit. Deze archieffoto van Señor Chingolo, directeur van een insectencircus, opende dan ook onmiddellijk de deur naar mijn jongensdroom.
De hobby’s van mijn broer en mijn zus waren in mijn ogen saaie hobby’s, zonder enige kraak of smaak. En bovenal zonder klaterend applaus. Ik jongleerde na schooltijd urenlang met ballen en kegels. En tot ongenoegen van mijn moeder eveneens met lege flessen, messen en eieren. Ook werd er een touw gespannen, slechts een meter boven de betonnen vloer. Een tijdelijke fase op weg naar het hoge werk. Maar ik overzag een eigenschap die daarbij onmisbaar is: zonder angst de dood uitdagen.

Mijn peetoom, ‘Dikke Frans van het Café’, nam op een avond zijn jonge petekind mee naar het beroemde Circus Krone. Uren later werd ik weer thuis afgeleverd door een teleurgestelde oom die mijn moeder vertelde “dat het weggegooid geld was”. Bij elke gevaarlijke act draaide ik mijn hoofd weg. En bij de hoofdact, een jonge, als ballerina verklede, koorddanseres die zich hoog boven de piste en zonder vangnet op een strak dun koord waagde, had ik mijn handen voor mijn ogen geslagen. In pure doodsangst, ik wist absoluut zeker dat zij die avond omlaag zou storten.
Mijn circusdroom lag aan diggelen. Vele jaren later zou ik, na de kunstacademie, fotograaf worden. Kijkend naar de wereld zonder applaus of klatergoud. Met beide voeten op de grond. Hoog in de lucht is voor vogels. Of vlinders.

Het eerste wat me opviel bij deze foto van ‘de Vlinderman’ was zijn uiterlijk. Met zijn lange bakkenbaarden en zijn sierlijke snor, verwacht je hem eerder in The Wall of Death waar motorrijders op hoge snelheid tegen een ronde verticale wand kriskras door elkaar de zwaartekracht uitdagen. Deze man die, met zijn stoere uiterlijk, hier zachtjes tegen een vlinder blaast, ontroert me.

Ook de omvang van zijn ‘circus’ waar hij directeur van is – en waarschijnlijk het enige personeelslid – bevalt me. Hier geen circus als Barnum & Baily dat dieren en materiaal vervoerde in tientallen aan elkaar gekoppelde treinwagons. Met honderden balen hooi voor de olifanten en koelwagens vol met vlees voor de roofdieren. Niets van dat alles, het insectencircus past in twee kleine koffers: één voor de zelfgemaakte attributen en één voor de insecten, te herkennen aan de bijna onzichtbare minieme luchtgaatjes. Met als voedsel dagelijks één druppel honing voor de vlinders. En wat zijn allerkleinste circusdieren betreft hoeft hij slechts af en toe een mouw op te rollen en de vlooien zijn eigen arm aan te bieden.