Frontaal zelfportret, 1980

Toen Tullemans dit zelfportret maakte gaf hij al een aantal jaren les op de Academie voor Industriële Vormgeving in Eindhoven (1973 – 1988). Doceren aan jonge mensen die zelf ook kunstenaar wilden worden betekende voor hem een nieuwe uitdaging. Hij werd nog meer gestimuleerd om zich op de hoogte te blijven houden van de nieuwste ontwikkelingen in de kunsten en om zich als kunstenaar te bezinnen op zijn eigen positie.

In dit schilderij is de figuur van Tullemans opgezet met snelle lijnen; het ritme van die lijnen zetten zich voort in de abstracte achtergrond die ‘wilder’ is geschilderd dan de voorgaande portretten. Het is bovendien het eerste zelfportret waarin Tullemans zich volledig frontaal afbeeldt. In alle andere zelfportretten had hij zich enigszins in zijaanzicht geschilderd. Dit is traditioneel de meest vanzelfsprekende houding voor het zelfportret van een schilder: het lichaam is grotendeels naar de ezel gericht om te kunnen schilderen en het hoofd iets opzij gedraaid naar de spiegel om het geheel te kunnen overzien. Hier echter, vallen doek en spiegel samen. De kunstenaar kijkt zichzelf recht in de ogen, en daarmee ook ons, zijn publiek. Het werk kan ook gelden als symbolische start voor de vele zelfportretten van de twee daarop volgende decennia, waarin Tullemans zich een grotere vrijheid en losheid in schilderstijl veroorlooft en zichzelf gevarieerder, en vaak ook kwetsbaarder, in beeld brengt.

Jan Tullemans (Weert 1924 - Weert 2011)
Frontaal zelfportret, 1980
olieverf op doek, 110 x 90 cm
verwerving: schenking van de kunstenaar
inventarisnummer: 3908