Orgelbeeld X kerkbeeld

Een vroeg 19e eeuwse, Italiaans houten Mariabeeld met kind uit onze collectie was in 2020/2021 te zien in de bijzondere tentoonstelling Straatbeeld in het Museum Speelklok te Utrecht. Een kennismaking met een bonte stoet aan kleurrijke orgelbeelden, vaak wonderen van houtsnijkunst.

Tijdens het onderzoek voor de tentoonstelling bleek dat de mooiste orgelbeelden afkomstig zijn uit Noord-Italie, Val Gardena. Al sinds het begin van de 17e eeuw ontstond in in dit Dolomietendal een centrum voor houtvakmanschap, om de lange winters te overbruggen en het inkomen op te vijzelen. Tot in de 19e eeuw maken deze ateliers voornamelijk kerkbeelden, maar dan weten ook orgeldraaiers de fameuze Italiaanse houtsnijders te vinden vanwege de ambachtelijke perfectie. 

Dezelfde mallen
Het leuke is nu dat er duidelijk overeenkomsten te zien zijn tussen de kerkbeelden en de orgelbeelden, onder meer omdat vaak dezelfde mallen werden gebruikt. Je ziet het terug in de plooival van de kleding, in beschilderde motieven op de beelden of bijvoorbeeld in het gezichtje van Maria dat in sommige vrouwelijke orgelbeelden weerspiegeld wordt. 
Vanwege de connectie met de kerkelijke houtsnijkunst uit Val Gardena is 'onze' Maria met kind dus in deze tentoonstelling Straatbeeld opgenomen. 

Persoonlijke devotie
Dergelijke beelden zoals deze werden overigens over het algemeen gebruikt voor devotiedoeleinden. Ze werden geïmporteerd om in kloosters of huiselijke kring vereerd te worden.
De kroon op dit beeld is van het Habsburgse type: bolvormig met twee insnijdingen.

Anoniem (Zuid-Tirol / Val Gardena)
Maria met kind, 1800-1809
naaldhout, polychromie
43,5 (h) x 19 (b) x 11,5 (d) cm
verwerving: langdurig bruikleen Catharijneconvent
inventarisnr: ABM bh631