Pieter de Grebber

De 17e eeuwse kunstenaar Pieter de Grebber schildert dit portret als hij begin dertig is. Het resultaat: de verbeelding van een liefdevolle, innige band tussen een moeder en haar kind. Een zachte blos op de wangen, mollig donzig vlees en roodbruin haar met enkele losgeraakte krulletjes op het voorhoofd.
Maar dit is niet zomaar een jonge vrouw. Hoewel in het schilderij iedere specifieke Mariasymboliek ontbreekt, verwijzen de blauwe mantel en de witte lendendoek die het kind draagt wel degelijk naar een bijbelse achtergrond. Het is een portret van Maria met het Christuskind, die is geschilderd als een bolwangig naakt cherubijntje met goudblonde krullen. 
De Grebber speelt hier meesterlijk met het effect van sterke licht- en schaduwwerking en ronde vormen weergegeven in een palet van zachte tinten roze met contrasterend blauw. Een opvallend detail is dat Maria jou, als toeschouwer, met haar indringende donkerbruine ogen direct aankijkt. Waar je ook voor het schilderij staat.

In de christelijke cultuur belichaamt Maria de onvoorwaardelijke liefde. Toch is dit niet altijd zo geweest. Pas vanaf de 12e eeuw raakte haar verering binnen de rooms-katholieke kerk wijdverbreid als 'moeder van God'. Maria behoorde voor vele gelovigen tot zowel de menselijke als de goddelijke wereld.
In die tijd was het blauwe ultramarijn het duurste pigment dat schilders gebruiken en de kerk schreef al snel voor dat deze kleur gebruikt diende te worden voor de afbeeldingen van de maagd Maria. Het kostbare blauw van haar mantel werd daarmee symbool voor het hemelse, haar puurheid (maagdelijkheid) en heiligheid. De contrasterende rode kleur van Maria's onderkleed verwijst naar het aardse, het mens-zijn. 

Traditioneel is de maand mei sinds vele eeuwen de maand waarin Maria wordt vereerd. Deze Mariadevotie krijgt onder meer vorm door gezamenlijke meditaties, speciale Mariaprocessies en -bedevaarten, het bidden van de rozenkrans (een katholiek gebedssnoer) en het plaatsen van bloemen en kaarsen bij Mariabeelden. 

De maker van dit verrukkelijke schilderij, Pieter Franszoon de Grebber, wordt rond 1600 geboren in Haarlem in een katholiek en artistiek gezin. Zowel zijn vader, als zijn broer en zus zijn allen succesvolle kunstschilders. Pieter de Grebber brengt zijn gehele werkzame leven door in Haarlem en sluit zich in 1632 aan bij het Sint-Lucas kunstenaarsgilde. Hij is een stilistische vernieuwer onder de Haarlemse classicisten. Behalve portretten, schildert de actieve en ambitieuze De Grebber voornamelijk religieuze taferelen, waaronder veel werk voor de rooms-katholieke (schuil)kerken in Holland. Ook ontving hij opdrachten van de stadhouder Frederik Hendrik en werkte hij mee aan de decoratie van Paleis Noordeinde en Huis ten Bosch in Den Haag. 
De jonge vrouw die hier voor Maria poseerde, komt op meerdere schilderijen van De Grebber voor. De Grebber was ongehuwd, maar wellicht was zij een naast familielid van hem. 

Pieter de Grebber (Haarlem, ca 1600 - 1652)
Maria met kind 1632
olieverf op eikenhouten paneel, 96,5 x 78,5 cm
verwerving: bruikleen orde minderbroeders franciscanen Nederland
inventarisnummer: 8014