Een nieuwe gevel
Een eyecatcher! Dat is het, de nieuwe gevel aan de zuidwestzijde van het pand van Museum W. En wat een feest voor het oog! Het is ook de meest zichtbare ingreep van de intensieve verbouwing en restauratie van de afgelopen periode. Maar behalve dat, liggen er natuurlijk ook diverse inhoudelijke overwegingen ten grondslag aan de keuzes die voor dit deel van het gebouw zijn gemaakt.
Allereerst
Een belangrijk aspect van de verbouwing vormde het verplaatsen van de publieksingang van het museum van de Markt naar de Meikoel. Daar is in de achterbouw een traploze en toegankelijke entree op straatniveau gerealiseerd. Toegankelijkheid, dat vinden we belangrijk bij Museum W!
Deze nieuwe entree aan de zijkant nodigt je uit om binnen te lopen, je te informeren en rustig een kop koffie te drinken aan de lees- en ontmoetingstafel in de gratis toegankelijke balieruimte. De voormalige ingang met bordes en zuilen aan de Markt vergeten we uiteraard niet. Die blijft dienen als zogenoemde ‘ceremoniële’ entree voor bijzondere en memorabele activiteiten: bijvoorbeeld huwelijksvoltrekkingen in de Raadzaal.
Ceremoniële ingang aan de Markt met de neoclassicistische gevel uit 1913.
Reliekschrijn
Tijdens de grote ingrijpende verbouwing van 1913 werd aan de achterzijde van het oorspronkelijke stadhuis een nieuw bouwdeel toegevoegd. Deze relatief jonge achterbouw is in de loop van de decennia flink verbouwd, waardoor de monumentale waarde ervan gering was. Dit deel kon daarom nu ook ingrijpend verbouwd en opgehoogd worden. Als finishing touch werd hier de gevel met Tecu®Gold bekleed.
Het gebruik van dit specifieke materiaal met zijn unieke karakter is een weloverwogen keuze geweest van ontwerper Maurice Mentjens. Hij liet zich voor het ontwerp inspireren door de kostbare en kunstig versierde reliekschrijnen waarin zich de gekoesterde overblijfselen van een heilige bevinden. Vergelijkbaar met een museum dat een bewaarplaats is voor door de jaren heen verzamelde, bewaarde en gekoesterde objecten.
Links: het bekendste Nederlandse reliekschrijn is waarschijnlijk de Noodkist van Sint-Servaas in de schatkamer van de Sint-Servaasbasiliek in Maastricht, een topstuk van Maaslandse edelsmeedkunst, 12e eeuw. Rechts: reliekschrijn Sint Amandus, vroeg 13e eeuw met latere toevoegingen, Walters Art Museum, Baltimore.
Links: Marienschrein, Dom van Aken, 12e eeuw; hierin bevinden zich volgens de overleving de windselen en lendendoek van Christus, de tuniek van Maria en de onthoofdingdoek van Johannes de Doper. Rechts: de beroemde Dreikönigsschrein, Dom van Keulen, vroeg 13e eeuw, een topstuk in Maaslandse romaanse stijl; hierin zouden zich de vermeende stoffelijke resten van de Drie Wijzen uit het Oosten bevinden.
In de goudkleurige gevelbekleding zijn een aantal grote raamvitrines, voorzien van openstaande luiken, aangebracht. Deze bieden een blik op de daarachter gelegen ‘schatten’ uit de collectie. De gevelbekleding verwijst zo naar de culturele rijkdom en waardevolle overblijfselen die het museum beheert en behoudt voor de volgende generaties. De collectie van een museum is immers het goud van de instelling.
Overigens, het meest imponerende luik dat wel open en dicht kan, is de grote entreedeur van het museum; eenmaal daar doorheen gelopen, krijg je toegang tot al die kleine en grote schatten en de bijbehorende verhalen.
Hedendaags icoon
Door de gedurfde Tecu®Gold gevelbekleding aan de 20e eeuwse aanbouw toe te voegen, onderscheidt dit deel zich op prikkelende wijze van de historische hoofdbouw. Een eigentijdse en beeldbepalende toevoeging aan het rijksmonument dat ook de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en de Monumenten Welstandscommissie van de gemeente Weert van harte hebben omarmd.
De lange en goed zichtbare zuidgevel van het museum aan de Meikoel ‘vertelt’ nu een mooi verhaal over de verschillende bouwfasen: in het midden de originele stukken muur van het oorspronkelijke, 16e eeuwse gebouw; rechts, aan de zijde van de Markt, de neorenaissance gevel uit 1913 en links, de nieuwe hedendaagse goudkleurige gevel. Aan de Markt blijft het gebouw het vertrouwde oude aanzicht houden, terwijl de nieuwe zuidwestgevel het opgewaardeerde moderne gezicht van de nieuwe Markt complementeert. Het pand, collectiestuk nummer 1 van Museum W, heeft alles in zich een representatief icoon te worden, midden in het Weerter stadshart.
Praktisch
De met Tecu®Gold bekleedde achterbouw aan de Meikoel huisvest behalve de entree, ook kantoorfuncties, lift, toiletten, facilitaire dienst en vluchttrap. Door de bekleding kan dit bouwdeel beter worden geïsoleerd waardoor een aangenaam werk- en verblijfklimaat ontstaat. De historische hoofdbouw is bewust niet geïsoleerd om vochtproblemen te voorkomen, maar is natuurlijk wel geheel volgens museale standaard geklimatiseerd.
Rondom de achterbouw is – net als bij de voorgevel – een één meter hoge plint aangebracht van geperforeerd Tecu®Gold. Dit is beter bestand tegen zaken zoals bijvoorbeeld urinerende honden.
Wat is het eigenlijk, dat Tecu®Gold
Tecu®Gold is een koperaluminium legering, duurzaam geproduceerd uit gerecycled koper en aluminium. Het materiaal kan zelf ook weer heel goed hergebruikt worden. Nadat het op een gebouw is aangebracht, krijgt het geleidelijk een opvallend en prachtig warm gouden oppervlak dat onmiskenbaar doet denken aan kostbaar edelmetaal. Dit in tegenstelling tot messing dat in de loop van de tijd bruin wordt. Het duurzame Tecu®Gold heeft een uitstekende slijtvastheid en extreem hoge corrosiebestendigheid. Met andere woorden: het oppervlak zal weinig veranderen, is weersbestendig en verouderd mooi zonder zijn karakteristieke uitstraling te verliezen. De Franse architect Fabrice Giraud over dit materiaal: “It is a question of choosing a material that knows how to age with nobility.”
Wij zijn benieuwd welk uniek reflectiespel de zon met de warmgouden tinten van het oppervlak gaat spelen.
Effe wennen?
Ongetwijfeld. Toch durven we te stellen dat door deze bijzondere renovatie en de grootschalige toepassing van het in Nederland nog relatief onbekende Tecu®Gold, het voormalige stadhuis een waardevolle en onderscheidende toevoeging voor de stad is geworden. Eigenlijk is het gebouw nu pas echt compleet en heeft het een westdeel gekregen dat dit voor Weert zo belangrijke Rijksmonument waardig is. Het geeft alle ruimte aan verbeelding en beleving van de schoonheid van contrast in bouw- en stijlopvattingen door de eeuwen heen.
Weert schaart zich hiermee in een imposante en internationale rij van markante gebouwen waar Tecu®Gold is toegepast. Hieronder enkele voorbeelden uit andere Europese steden.
In onze bouwvlog van augustus is meer moois te horen over de gevel; conservator John van Cauteren in gesprek met ontwerper Maurice Mentjens.
Maidstone Museum; Hugh Broughton Architects, UK (Maidstone)
Luckenwalde bibliotheek; ARGE WFF (FF Architekten & Martina Wronna), Duitsland (Luckenwalde)
Texture Museum; noArchitecten en Madoch, België (Kortrijk)
Buurthuis Sint-Antonius; architecten Stephane Faidherbe/Luis Miguel Pinto Goncalves & C. Huet, België (Brussel)
Museum of Historical Markmenship; Gnädinger Architekten, Duitsland (Duderstadt)
Nieuwbouw aan Lenbachhaus; architecten Norman Foster c.q. Foster & Partners, Duitsland (München)
